Sığortalı Azərbaycan “Həyatımız Sığortalı” jurnalının Mərkəzi Bankın baş direktoru Ziya Əliyev ilə müsahibəsini təqdim edir:
Azərbaycan sığorta bazarının potensialına diqqət çəkən Azərbaycan Mərkəzi Bankının baş direktoru Ziya Əliyev “Azərbaycanın sığorta bazarı ilə yanaşı, maliyyə sektorumuz da bütün xarici investorlar üçün açıqdır. “Bu investorlar Türkiyədən olan qardaşlarımız olsaydı, biz daha çox razı olardıq” deyir. “Həyatımız Sığortalı” jurnalının ən diqqətçəkən bölmələrindən biri “Baş səhifə müsahibələri”dir. 2011-ci ilin əvvəlində “Anadolu Sığorta”nın keçmiş baş direktoru Mustafa Su ilə başlayan baş səhifə macəramızda indiyə qədər bir çox baş menecer və sığorta sektorunun nümayəndələri örtüyümüzün qonağı olub. Bu ay biz dəyişiklik etdik. İlk dəfə olaraq üz qabığımızda xaricdən gələn qonağı, qardaş ölkəmiz Azərbaycan Mərkəzi Bankının baş direktoru Ziya Əliyevi təqdim etdik. Cənab Əliyevlə Azərbaycan Mərkəzi Bankında, Azərbaycanın sığorta sənayesi ilə bağlı xoş müsahibəmiz oldu. Əliyev, ilk növbədə Türkiyə və Türkiyə sığorta sektoru ilə əlaqələrə böyük əhəmiyyət verir, O, Türkiyədəki sığorta sənayesinin maraqlı tərəflərini Azərbaycana sərmayə qoymağa dəvət edir. Yaxın vaxtlarda 1 milyard dollara çatacaq Azərbaycan sığorta bazarının potensialına diqqət çəkən Əliyev deyib ki, “Azərbaycanın maliyyə sektoru, o cümlədən sığorta bazarı bütün xarici investorlar üçün açıqdır. Bu investorlar Türkiyədən olan qardaşlarımız olsaydı, biz daha çox razı olardıq. “Qoy gəlib Azərbaycanın sığorta sektoruna sərmayə qoysunlar. Biz Mərkəzi Bank olaraq ölkəmizin inkişafına dəyər qatacaq, maliyyə sektorunun, o cümlədən maliyyə sektorunun inklüzivliyini gücləndirəcək investisiyalara hər cür dəstəyi verməyə hazırıq. sığorta bazarı”.
Şirkət və ya ortaqlıq yaratmaq investorun seçimidir
Əliyev, Azərbaycanın sığorta sektoruna investisiya qoymaq istəyən türk sığorta şirkəti sektorunun maraqlı tərəflərinə aşağıdakı mesajları verir: “Azərbaycan sığorta sektorunun inkişafı üçün demoqrafik üstünlüyə malikdir. Əhali gəncdir. Potensial investorlara bazarı yaxşı bilmələrini tövsiyə edirik. Sıfırdan şirkət quracaqlar, yoxsa əməliyyat şirkətinə tərəfdaş olacaqları tamamilə investorun öz seçimidir. Azərbaycan Mərkəzi Bankı olaraq, Türk sığorta sektorunda bütün maraqlı tərəflərə investisiya Bütün məlumat və sənədlər şəffaf və dəqiqdir ki, onlar bazarı yaratmazdan əvvəl tanıya bilsinlər Biz bunu onlara təqdim edəcəyik. “Biz istərdik ki, onları araşdırsınlar və sonra necə investisiya edə biləcəkləri barədə qərar versinlər.” Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişaf edən iqtisadiyyat olduğunu deyən Əliyev “Xüsusilə dövlət sektorunda baş verən artım iqtisadiyyatda artımı sürətləndirdi. Azərbaycan iqtisadi artımın davamlılığını təmin etmək üçün yeni dövrə qədəm qoyub. “Azərbaycan özəl sektora əsaslanan iqtisadi artım modeli yaradır. Özəl sektorun böyüməsi üçün müəssisələrin risklərinin sığorta ilə sığortalanmasının zəruri olduğunu vurğulayan Əliyev “Təbii fəlakətlər və digər gözlənilməz hadisələr hər zaman baş verə bilər. “Bu səbəbdən fiziki şəxslər və müəssisələr sığorta mexanizmləri vasitəsilə zərərdən qorunmalıdır” deyə bildirib.
Trafikdə yüzdə 100 penetrasiyaya çatdıq
Azərbaycanın sığorta sektorunun da inkişaf etdiyini deyən Əliyev deyib: “Həyat sahəsi böyüyür, əmanətlər həyat sığortası vasitəsilə dəstəklənir. Biz həmçinin həyat sahəsində ölüm sığortasını inkişaf etdirməyi düşünürük. Bu gün Azərbaycanda 3 milyondan çox insan istehlak kreditlərindən yararlanır. “Bu kreditlərdən istifadə edən insanların üzləşdiyi ölüm və digər riskləri əhatə edən həyat sığortası inkişaf etdirilməlidir”, o deyir. İcbari yol hərəkəti sığortasında 100 faiz penetrasiya həddinə çatdıqlarını vurğulayan A.Əliyev bu cür dəyərləndirmələr edir: “Azərbaycanda nəqliyyat vasitələrinin sayı qədər icbari yol sığortası polisləri var. Məqsədimiz zərərin idarə edilməsində keyfiyyəti artırmaqdır. Son 3 ildə görülən işlər və bilavasitə zərərin idarə edilməsi mexanizmi sayəsində sığortalılar indi daha çox razıdırlar. Mərkəzi Banka şikayətlər də azalıb. Sığortaçılarla birgə həyata keçirdiyimiz layihələr var. “Yol hərəkətinin icbari sığortasında xidmət keyfiyyəti artdıqca insanların inamı da artacaq”. Avtomobil sığortasında sürətli inkişafın olduğunu deyən Əliyev “Azərbaycanda 1,2 milyon nəqliyyat vasitəsi sahibi var. Digər tərəfdən sığortası olanların sayı 50-55 mindir. “Qısa müddətdə bu rəqəmi ən azı 150 minə çatdırmağımız mümkündür. Azərbaycanda əmlak sığortasının icbari olduğunu deyən Əliyev “Əmlak sığortası yanğın, zəlzələ və təbii fəlakət risklərinə qarşı təminat verir. Biz həmçinin əmlak sığortasında nüfuzu artırmağı hədəfləyirik. Hazırda nüfuzetmə 10-20 faiz səviyyəsindədir. “Biz bunu bir neçə ildən sonra 50-60 faizə çatdırmaq istəyirik.
Biz fiziki şəxslərin və müəssisələrin riskləri üçün daha çox sığorta təminatını təmin edəcək etibarlı bazar yaratmaq istəyirik. Azərbaycan Mərkəzi Bankının 2024-cü ilə qədəm qoyduğu bir vaxtda yeni strategiya yaradıb ictimaiyyətə təqdim etdiyini deyən Əliyev bu məlumatları bölüşür: “Mərkəzi Bankın hökumətlə birgə həyata keçirdiyi layihələrdən biri də sığorta bazarının gücləndirilməsidir. . Biz fiziki şəxslərin və müəssisələrin riskləri üçün daha çox sığorta təminatını təmin edəcək etibarlı bazar yaratmaq istəyirik. Xüsusilə gənclərin iqtisadi fəallığı yüksəkdir. Yüksək iqtisadi fəaliyyət həm də yüksək risk deməkdir. Bu risklər sığorta ilə qarşılanmalıdır. İcbari sığortanın təkmilləşdirilməsi, könüllü sığortanın daha da inkişafı istiqamətində görüləsi işlər var. Bunlar həyata keçirildikdə sığorta sənayesi iqtisadiyyata daha çox töhfə verməyə davam edəcək”.
Azərbaycanda risk mədəniyyəti inkişaf etməlidir
Azərbaycanda kiçik və orta sahibkarlığın sığortası və KOS-ların sığortaya marağı barədə də danışdığımız Əliyev bu fikirləri söyləyir: “Azərbaycanda KOM-larda sığortanın nüfuzu aşağı səviyyədədir. Bu həm də mədəniyyətə aiddir. Azərbaycan Sovet İttifaqının ölkəsi idi. Burada bütün risklər fərdlərin deyil, dövlətin üzərində idi. Azərbaycan gənc ölkədir, gənc əhalidir. Bizneslər də gəncdir. Ona görə də biz cəmiyyətdə risk maarifləndirməsini təkmilləşdirməliyik, KOM-larda və iri müəssisələrdə maarifləndirməni artırmamalıyıq. Sığortanın faydalarını gördükcə sığorta mədəniyyəti də yaranacaq. Bu mövzuda bir misal verim: 2 il əvvəl Azərbaycanda böyük bir fabrikdə güclü yanğın olub. Yanğın nəticəsində dəymiş ziyan təxminən 20 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bu hadisə və zərərin sığorta tərəfindən ödənilməsi mədəni dəyişikliyə səbəb olur. Sığortanın faydalarını gördükcə maarifləndirmə artır. Türkiyədə iş adamlarının sığorta məlumatlılığı ilə Azərbaycandakı iş adamlarının sığorta məlumatlılığı eyni deyil. “Düşünürəm ki, bu, inkişaf prosesidir”.
Biz DASK-ın təcrübəsindən faydalanacağıq
Azərbaycan olaraq Türkiyənin Təbii Fəlakət Sığortası Təşkilatı (DASK) ilə əməkdaşlıq etdiklərini deyən Əliyev deyib: “DASK ilə əməkdaşlığımız var. DASK modelini bir neçə dəfə bizə təqdim etdilər. DASK təcrübəsi və DASK-ın Türkiyəyə faydaları haqqında öyrənmək istəyirik. Azərbaycan da zəlzələ bölgəsi olsa da, zəlzələ və təbii fəlakətlərdə risk profili Türkiyədən fərqlidir. Bu səbəbdən sığortaçılarımızın zəlzələdən sığorta məhsullarına yanaşması fərqlidir. Zəlzələ riskini də əhatə edən icbari sığorta polisləri var. Sığorta şirkətlərimiz bu riskləri xaricdəki təkrarsığorta şirkətlərinə ötürməkdə çətinlik çəkmirlər. Azərbaycan Mərkəzi Bankı olaraq bununla bağlı tənzimləyici yeniliklər tətbiq etmişik. Sığorta şirkətlərimizin hər biri son 250 ili nəzərə alaraq zəlzələ riskinə görə baş verəcək zərərin miqdarını maksimum səviyyədə müəyyən etməlidir. Bununla belə, şirkətlər zəlzələ riskləri ilə bağlı əlavə texniki ehtiyatlar yaratmalıdırlar. Bu yeniliklər sığorta bazarında zəlzələ yaratdı. “Bu, riskləri daha dəqiq idarə etmək imkanı verəcək”. DASK xaricində Sığorta və Fərdi Pensiya Tənzimləmə və Nəzarəti Agentliyi (SEDDK), Türkiyə Sığorta Birliyi (TSB), Türkiyə Sığorta İnstitutu Vəqfi (TSEV), Sığorta İnformasiya Mərkəzi (SBM) və TARSİM ilə əməkdaşlıq etdiklərini bildirən Əliyev bu qurumların hər birinin sahələri ilə bağlı ümumi sahələr.. layihələr həyata keçirdiklərini deyir.
Azərbaycan sığortaçıları digər ölkələrin təkrarsığorta bazarlarından faydalanıblar
Təkrar sığorta imkanlarının azalması 2023-cü ildə Türkiyənin sığorta sektoruna təsir edəcək. Bu, onun üzləşdiyi ən mühüm problemlərdən biri idi. “Azərbaycan sığorta sektoru Siz də bu problemlə qarşılaşmısınız? Xaricdə təkrarsığorta tapmaqda çətinlik çəkib? Bu Biz də sualları Əliyevə verdik. Rusiyadakı təkrarsığorta şirkətlərinin dünya təkrarsığorta bazarlarından kənarda qalmasının həm Azərbaycan, həm də Mərkəzi Asiya üçün təsirləri var. Bunun öz ölkələri üçün problemlər yaratdığını deyən Əliyev, “Lakin bu çətinliklər Azərbaycanda sığortaçılar tərəfindən yaxşı idarə olundu. “Azərbaycan sığortaçıları başqa ölkələrin təkrarsığorta bazarlarından faydalanıblar.
Ziya Əliyev kimdir?
– 1977-ci ildə Masallı rayonunda anadan olub.
-1998-ci ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad İnstitutunun “Maliyyə və kredit” ixtisası üzrə bakalavr, 2000-ci ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin “Maliyyə və kredit” ixtisası üzrə magistratura pilləsini bitirib.
Məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
– Əmək fəaliyyətinə 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının Pul Siyasəti Departamentində aparıcı iqtisadçı kimi başlamışdır.
– 2002-2005-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının Pul Siyasəti Departamentinin İqtisadi Araşdırmalar Departamentində baş iqtisadçı vəzifəsində çalışıb.
– 2005-2006-cı illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının İqtisadi Araşdırmalar və Proqnozlaşdırma Departamentinin Makroiqtisadi təhlil və inflyasiyanın təhlili şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışıb. 2006-2008-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının tədqiqatı və Statistika İdarəsinin müdir müavini vəzifəsində çalışıb.
-2008-2009-cu illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Bankının tədqiqatı Şöbənin direktor müavini vəzifəsində çalışıb. 2010-cu ildə Williams College İqtisadi İnkişaf Mərkəzində, ABŞ “İqtisadi siyasət” ixtisası üzrə magistr dərəcəsi alıb. O, 2010-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Strateji İdarəetmə Departamentinin direktoru vəzifəsində çalışıb. 2012-ci ilin fevral ayında Azərbaycan Respublikasında bank işi sektorun inkişafındakı xidmətlərinə görə “Tərəqqi” O, medalla təltif edilib. 2013-cü ilin yanvar ayından Mərkəzi Bankın baş direktoru vəzifəsində təyin edilir. Hazırda bu vəzifədə çalışır.
Azərbaycanın sığorta sektorunda agentliklərin payı da artacaq Əliyev Azərbaycanın sığorta sektorunda paylama kanalları haqqında da bu məlumatları verir:
“Biz Mərkəzi Bank tərəfindən Sığorta Bazarının İnkişafı Strategiyasını hazırlamışıq. Bizim strategiyamıza həmçinin satış və paylama kanallarının inkişafı daxildir. Sığorta şirkətlərində mükafat istehsalının 80 faizi birbaşa paylama kanallarından gəlir. Lakin sığorta sənayesinin birbaşa paylama kanalları vasitəsilə inkişafı mümkün deyil. Agentliklər və bank sığortası kanalları da inkişaf etdirilməlidir. Bazar agentliklər və bank sığortası paylama kanalı ilə birlikdə böyüyür. Ümumi mükafat istehsalında agentliklərin payını artırmaq üçün layihələrimiz var. Biz sığorta agentlərinin yeni nəslini hazırlayacağıq. Biz bank kanalını da inkişaf etdirəcəyik. Biz bankirlər və sığortaçılar arasında əməkdaşlıq platforması yaratdıq. Biz bank kanalı vasitəsilə digər məhsulların, xüsusilə də həyat sığortasının nüfuzunu artırmağı hədəfləyirik. “Biz birbaşa satış kanallarını da rəqəmsallaşdırmaq istəyirik.” Rəqəmsal olmayan sığorta sektoru iqtisadiyyata xidmət edə bilməz Azərbaycan Mərkəzi Bankının baş meneceri Ziya Əliyev rəqəmsallaşma və rəqəmsal sığorta haqqında nə düşünür? Bu haqda ondan bir az da öyrənmək istədik. Xüsusilə yeni nəslin həyatında texnologiyanın əhəmiyyətinə işarə edən Əliyev bu fikirləri ifadə edir: “Biz uşaq olanda atalarımızdan nağd pul istəyirdik. Halbuki, indi uşaqlar indi atalarından debet kartı istəyirlər. Rəqəmsallaşmış şirkətlər indi daha böyük rəqabət üstünlüyü əldə edəcəklər. Yeni inkişaflardan geri qalmamaq üçün Azərbaycanın sığorta sektoru da rəqəmsallaşmalı olur. Bunun üçün Azərbaycan Mərkəzi Bankı olaraq sektorun rəqəmsallaşması üçün lazımi dəstəyi verəcəyik. Rəqəmsallaşdırılmayan sektor iqtisadiyyata xidmət edə bilməz. Sığorta İnformasiya Mərkəzi layihəmiz də rəqəmsallaşmaya xidmət edəcək”.
Sui-istifadələrlə mübarizədə SBM-in layihəsindən faydalanacağıq
Azərbaycan sığorta sektorunda sui-istifadə hallarının olduğunu deyən A.Əliyev bu cür dəyərləndirmələr edir: “Ancaq bu sui-istifadələr sığorta bazarına mənfi təsir edəcək səviyyəyə çatmayıb. Biz Türkiyənin təcrübəsini və digər ölkələrin təcrübələrini araşdıraraq sui-istifadə hallarına qarşı qanunlar hazırlamağa çalışırıq. Türkiyədə SBM layihəsini Azərbaycanda həyata keçirmək istəyirik. Bu layihə ilə Azərbaycan sığortaçılar əldə etdikləri məlumatlarla hər bir iddianın zərərin idarə edilməsində sui-istifadə olub-olmadığını qiymətləndirəcəklər. Halbuki bu təcrübə prosesidir. Bazar böyüdükcə problemlər də yaranacaq. “Biz problemləri yaxşı və düzgün dəyərləndirib, ona uyğun əlavə tədbirlər görməliyik”. Azərbaycanda keçiriləcək Insurtech Sammiti üçün geri sayım başlayıb Azərbaycan Mərkəzi Bankının dəstəyi ilə aprelin 16-da Azərbaycanda keçiriləcək Insuretech Sammiti rəqəmsal transformasiyada mühüm rol oynayan sığorta sənayesi və texnologiya brendlərini bir araya gətirəcək. Türkiyə sığorta sənayesindən Anadolu Hayat Emeklilik, QNB Sigorta, Allianz Türkiyə, Sabancı Ageas Sağlık Sigorta, Doğa Sığorta şirkətlərinin menecerləri də Insurtech Summitində iştirak edəcək və dəstək verəcəklər. Bundan əlavə, Türkiyədə rəqəmsal transformasiyada böyük payı olan mühüm texnologiya markaları olan Mirsis Technology, Gtech Technology, Dogus Technology, NSC Technology, Ultia Technology, OpenText də görüşlərdə iştirak edəcək. Mövzu ilə bağlı dəyərləndirmələr aparan Azərbaycan Mərkəzi Bankının baş direktoru Ziya Əliyev İnsurtech Sammitinə verdikləri önəmi ifadə edərək, sammitin iki ölkənin sığorta sektorları arasında əməkdaşlığın inkişafına töhfə verəcəyini bildirib. Türkiyədə Insurtech Hub-ın Azərbaycanda yaradılmasına böyük dəstək verdiklərini deyən Əliyev, “Bu sammit Azərbaycanın Türkiyənin rəqəmsallaşma təcrübəsi ilə tanış olması üçün yaxşı fürsət yaradacaq” dedi. Əliyevin Azərbaycan Sığorta Bazarı, Insurtech Hub və Türkiyə sığorta sənayesinə dair panellər haqqında təqdimat edəcəyi sammitdə azərbaycanlı sığortaçılara Türkiyənin sığorta sənayesi və Türkiyədəki rəqəmsal inkişafları daha yaxından tanımaq imkanı verəcək.
Sığortalı Azərbaycan – https://sigortaliazerbaycan.com/ – Sigorta Medya Nəşridir – bütün hüquqlar qorunur
Sigorta Medya Türkiye – www.sigortamedya.com.tr
Sığorta növləri və ümumi sığorta fəaliyyətləri haqqında ətraflı məlumat almaq üçün veb saytımıza daxil ola bilərsiniz. Hər gün daha inkişaf etmiş cəmiyyət olmaq məqsədi ilə addımlar atırıq. Sığorta xidmətlərinin nə qədər vacib olduğunu izah etmək, üçün ən son məlumat ları və xəbərləri daxil edirik. Faydalanmaq istədiyiniz sığorta növləri haqqında ətraflı məlumat əldə etmək üçün saytımıza nəzər yetirə bilərsiniz. Saytımız vasitəsi ilə eyni zamanda həm fərdi həm korporativ sığorta növləri ilə tanış ola və bütün suallarınıza dərhal cavab ala bilərsiniz. Bizim saytımızın köməyi ilə şəxsi pensiya və həyat sığortası ilə bağlı maraqlandığınız bütün suallara cavab tapa bilərsiniz.
